Ecole des Malletiers Nicolas Gilbert hulde en Keizer Karel V te Brussel

De Nicolas Gilbert school in België

"Small is beautiful"... een school waar elke persoon telt

De school is actief in een nichemarkt, met zeer specifieke cursussen voor hooguit 8 studenten (meestal 4 tot 6), en is daarmede één van de meeste gespecialiseerde instituten ter wereld. Ondanks haar relatief bescheiden omvang, biedt de school een infrastructuur die van een hoger onderwijsinstelling verwacht mag worden.

Hommage aan Nicolas Gilbert, koninklijk leverancier

De in België gebaseerde Ecole des Malletiers Nicolas Gilbert, brengt hulde aan de Brusselse koffermaker, hofleverancier van koning Karel V, de Rooms-Duits keizer die in de 16e eeuw in Brussel verbleef. In de stad trof men toen nog meer koffer- en malenmakers aan die de vorst toeleverden : Lampsens, Van Nevele, Roberts, Van Rossem, De Hofstadt Boel, Van Grimbergen...

Een wapenschild van Karel V,

met halsketen van het Gulden Vlies.

Ter illustratie, in 1529-1530 verwezenlijkten de ateliers van Nicolas Gilbert en Augustijn De Hofstadt Boel meer dan 70 reisartikelen voor de keizer, waarvan 50 lederen koffers ("malen") voor het vervoer van wandtapijten. Tijdens reizen werden de tapijten uitgerold op de weidegronden waar de edellieden van het keizerlijk hof hun maaltijden benuttigden. Heden zou men dat picknicks noemen, dan wel eerder van zeer grote luxe.

De 21e eeuw, en EdM, de nieuwe école des malletiers

Voor Jean-Pierre Bal, de stichter van de hedendaagse Ecole des Malletiers (EdM), zijn de jaren 1530 bijzonder interessant, want verweven met opmerkelijke toevallen.

Volg m. Bal op instagram @doublanse.

Twintig jaar geleden riep hij in België het beroep van malenmaker (malletier), te verstaan de ambachtsman/vrouw die malen (reiskoffers) vervaardigd, terug in het leven. Die ambacht was zestig jaar geleden van het Belgisch landschap verdwenen. Over de jaren heen heeft hij duizenden uren besteed in bibliografisch onderzoek en praktijk, en in het meesterschap van malletier-technieken. Monsieur Bal heeft verder de geschiedenis en de evolutie van de voornaamste Brusselse malletiers in de 19de en begin 20ste eeuw wedersamengesteld, terwijl hij van zijn uitzonderlijke verzameling van Belgische malen een unicum ter wereld maakte.

"Erfgoed x [R]evolutie", slogan van de stichter

De Ecole des Malletiers, een heus levend erfgoed, ging in 2018 - Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed - van start. Nadat M. Bal in Europa en elders ter wereld zijn kostbare documentatie over het beroep verzameld had, ontsproot uit het kleine Conservatoire BELMAL dat 10 jaar eerder ontstond, de thans internationale kunstambachtenhogeschool.

En een gelijkaardige school in Frankrijk...

Dat men in de naam van de school het meervoud "des" aantreft, is te danken aan het feit dat er een ook een hulde aan een tweede historische malletier bestaat. Met zijn binationaal project opende Jean-Pierre Bal in het najaar 2021 de in Frankrijk gevestigde Ecole des Malletiers Jean PARÉ, een tijdgenoot van Nicolas Gilbert. Jean Paré, de broer van Ambroise (befaamde chirurg van de Franse koningen), was in Parijs gevestigd, in de Rue de la Huchette en op de Pont Saint Michel (Notre Dame kathedraal). (**) >> meer, site Frankrijk

(*) De Nicolas Gilbert school in België is een zelfstandige en autonome privé-instelling van kunstambachten hoger onderwijs, en ontvangt geen subsidies. Zij is rechtsreeks geaffilieerd met de Jean Paré school van Frankrijk. Een nieuwe centrale structuur, voor België, Frankrijk, en Europa in het algemeen, zal in de loop van 2024 van start gaan.

(**) Onder toezicht van OGISPES, de Belgisch-Franse non-profit onderwijsvereniging die in Luik en Charleville-Mézières gevestigd is, vond de "Projet PARÉ" historisch onderzoeksfase plaats van 2017 tot 2019, vanuit Laval (m.b.t. Bourg Hersent, geboorteplaats van de Paré's) en Parijs (2019 tot 2023).